Kultowy wąsaty hydraulik - Retro Recenzja #69

Nie tak dawno pisałem o Pac-Manie, ale czy wiecie, że istnieje seria popularniejsza nawet od tej żółtej, głodnej kuleczki? Mowa oczywiście o Mario, który jest z nami nieprzerwanie od prawie 40 lat. W odróżnieniu od Pac-Mana rozrywka z wąsatym hydraulikiem nie zakończyła się w latach 80’ czy 90’ poprzedniego wieku. Gry powstają do dzisiaj. Przyjrzyjmy się wspólnie fenomenowi Mario.

Wszystko zaczęło się w 1981 roku. Wtedy to Shigeru Miyamoto został przyjęty do przedsiębiorstwa Nintendo. To on odpowiada za stworzenie wizerunku Mario. Jednak ten nie zadebiutował w “swojej” grze, a w Donkey Kongu, popularnym tytule na automaty. Sam Mario nie nosił wtedy nawet takiego imienia - bardziej chodziło o jego charakterystyczny wizerunek. Wąsy, czerwony strój i czapka z małym daszkiem. Donkey Kong jest jedną z pierwszych gier platformowych, a opowiada o… stolarzu imieniem Jumpman. Źle traktował swoją małpę, więc ta postanowiła  porwać ukochaną swojego pana, Pauline. Gracz wcielał się w Jumpmana i próbował uratować niewinną dziewczynę. Donkey Kong jest pierwszą grą, która bazuje na tak popularnym do dzisiaj motywie damy w tarapatach.

Donkey Kong (1981)

Sam Jumpman, a raczej Mario (który szybko zmienił branżę i został hydraulikiem) na swoją grę musiał czekać do 1983 roku. Właśnie wtedy narodziła się prawdziwa legenda i prekursor platformówek. Mario Bros. (z kropką w tytule) najpierw pojawił się na automatach, ale szybko został przekonwertowany na inne sprzęty m.in. Atari 2600, NES oraz Commodore 64. Jednak to jej następna odsłona “zawładnęła” światem. W 1985 roku poznaliśmy Super Mario Bros. (dalej z kropką). Do dzisiaj ta gra pozostaje najlepiej sprzedającą się odsłoną w całej serii, chociaż ciężko jednoznacznie stwierdzić ile kopii zostało sprzedanych. Szacunkowo mówi się o 50 lub nawet 100 milionach egzemplarzy. To właśnie wizerunek tego Mario kojarzą niemal wszyscy na świecie. Charakterystyczne dźwięki i muzyka z Super Mario Bros. są do dzisiaj ikoniczne i pojawiają się jako easter eggi (żarty) w wielu innych produkcjach. Prosta melodia stworzona przez Koji Kondo jest najbardziej znanym motywem muzycznym w historii gier. Sama gra pojawiła się tylko na sprzętach Nintendo i od tego momentu Mario stał się tzw. exclusivem japońskiego potentata. W Polsce Super Mario Bros. większość młodych ludzi poznała jednak z innych źródeł - na nie-do-końca-legalnych emulatorach na PC lub na słynnym w tamtych czasach Pegasusie, czyli polskiej podróbce konsoli NES.

Super Mario Bros. (1985)

Do dzisiaj powstało ponad 20 gier z serii Mario (chociaż sam hydraulik pojawia się w ponad 200 innych tytułach). Najczęściej są to gry platformowe, ale wraz z rozwojem branży gier Nintendo próbowało innych gatunków. O czym w ogóle jest Mario? Wiadomo, że różne gry starają się opowiadać troszkę inną historię, ale wiele elementów jest wspólnych. Główny bohater mimo potężnego wąsa jest około 25-letnim Włochem. Razem ze swoim bratem są hydraulikami. Sam Luigi, bo tak nazywa się brat, w pierwszych grach z serii różnił się wyłącznie kolorem ubrania (zielone zamiast czerwonego), a najczęściej służył jako postać dla drugiego gracza. Bardzo często produkcje z tego uniwersum umiejscowione są w fikcyjnym Królestwie Grzybów (Mushroom Kingdom). Fabuła kręci się najczęściej wokół księżniczki Peach, która zostaje porwana przez głównego antagonistę, żółwia Bowsera (lub bardziej z japońskiego Kuppa albo Koppa). Celem Mario jest przejście wielu zróżnicowanych plansz (najczęściej z widokiem od boku) pokonując po drodze przeciwników, żeby pod koniec pokonać swojego rywala w jego zamczysku i… dowiedzieć się, że Peach jest ukrywana gdzie indziej. Sami przeciwnicy oraz znajdowane ulepszacze (power-upy), które zostały wykreowane na potrzeby pierwszych odsłon pojawiają się w prawie każdej kolejnej części. Z pewnością kojarzycie Koopa Troopa, czyli żółwie, których skorupę po zdeptaniu można użyć do wyeliminowania kolejnych rywali. Kultowymi są też Goomba, czyli brązowe i zdenerwowane grzybki. Ci rywale są z Mario od pierwszych odsłon i pojawiają się niemal zawsze. Każdy też wie, co się stanie z Mario kiedy zje grzybka (Super Mushroom) - urośnie i będzie w stanie niszczyć kruche elementy otoczenia. Wiele konceptów, które zostały wymyślone prawie 40 lat temu aktualne są do dzisiaj.

Żeby opisać wszystkie ciekawostki ze świata Mario oraz przedstawić, nawet krótko, każdą z gier, musiałbym napisać całą książkę, a nie jeden artykuł. Dlatego poniżej przedstawię pokrótce jeszcze dwie gry z serii - najbardziej odbiegającą od oryginału oraz jedną z najnowszych (moim zdaniem najlepszą).

Jak Mario poradziłby sobie w wyścigach? Tego pytania nie zadawał sobie praktycznie nikt, ale postawili je przed sobą twórcy, którzy w 1992 roku wypuścili Super Mario Kart (już bez kropki). W tych prostych wyścigach bierze udział wielu rajdowców - Mario, Luigi, księżniczka Peach, Bowser czy Donkey Kong. W kolejnych odsłonach postaci z gier Nintendo przybywało, dlatego jesteśmy w stanie wcielać się też w Linka czy Pac-Mana. Jak można się zorientować po tytule wszyscy dosiadają małych gokartów. Fizyka w tych wyścigach jest bardzo umowna - bardziej chodzi o aspekt zręcznościowy. W ukończeniu wyścigu pomagają nam (lub przeszkadzają) rozmieszczone na trasie power-upy. Przykładowo moneta lub charakterystyczny grzybek przyspieszają nasz pojazd. Z drugiej strony możemy też utrudnić życie naszym rywalom. Żółwią skorupą przy trafieniu spowalniamy, a rzucając za siebie skórkę od banana wprawimy pojazd przeciwnika w niezłe wirowanie. Do tej pory powstało 15 gier z tej serii wyścigowej (Mario Kart Live: Home Circuit jest najnowszą i wyszła w 2020 roku), ale fabularnie nie należą one do uniwersum Mario.

Mario Kart 8 Deluxe - najwyżej oceniana odsłona serii.

Sprzęt Nintendo był i jest w Polsce mało popularny. Od kilku lat rośnie jednak zainteresowanie ich najnowszym sprzętem, czyli przenośną konsolą Nintendo Switch (trzecią najlepiej sprzedającą się konsolą w historii za Nintendo DS i PlayStation 2). Posiadacze Switcha mogą cieszyć się wieloma grami będącymi exclusivami dla japońskiego giganta. Nie inaczej jest z produkcjami o Mario. W 2017 roku wyszła jedna z najlepiej ocenianych gier z wąsatym hydraulikiem. Super Mario Odyssey oferuje otwarty świat w pełnym 3D, a naszym celem jest rzecz jasna uratowanie księżniczki Peach z rąk złego Bowsera. Nie wszystko rozgrywa się w Królestwie Grzybów, ale również na lokacjach wzorowanych na rzeczywistych miejscach. W tej uroczej platformówce nie sposób się nudzić, ponieważ twórcy bardzo postarali się o różnorodność. Nowością w serii jest czapka Mario, którą można rzucać na głowy przeciwników (lub obiektów), by przejmować nad nimi kontrolę i dzięki temu rozwiązywać specyficzne łamigłówki, które pod postacią hydraulika byłyby nie do ukończenia. Jeśli chcielibyście poznać Mario to polecałbym zacząć właśnie od Super Mario Odyssey.

Super Mario Odyssey (2017)

Postać Mario to fenomen. Poza wieloma grami w sprzedaży są maskotki, Lego, czapki i dziesiątki innych gadżetów z tego uniwersum. Całkiem niedawno w kinach zadebiutował nawet film: Super Mario Bros. - oczywiście z kropką. O tym jak ważna w całej branży gier jest ta flagowa seria Nintendo niech świadczy fakt, że sprzedała się ona w liczbie około, uwaga, 830 milionów egzemplarzy (wliczamy w to wszystkie mariowe serie, z Mario Kart włącznie). Chociaż uczciwie należy przyznać, że te dane są bardzo nieprecyzyjne - głównie z powodu starszych odsłon, których sprzedaż ciężko dzisiaj określić. W każdym razie Mario jest najlepiej sprzedającą się serią w historii gier wyprzedzając takie potęgi jak Tetris (495 mln), Pokémon (480), Call of Duty (425), Grand Theft Auto (400) czy FIFĘ (325). A co z twórcą wąsatego hydraulika? Shigeru Miyamoto, czyli “ojciec” Mario nieprzerwanie pracuje w Nintendo od 1977 roku i obecnie jest jedną z najważniejszych postaci w firmie. W swojej karierze pracował jeszcze przy innych znanych seriach np. The Legend of Zelda. W 2019 roku uzyskał honorowy tytuł zasłużonego dla japońskiej kultury. Jest pierwszym człowiekiem z branży gier, który dostąpił tego zaszczytu.

Wcześniejsze gry w serii Retro Recenzji, kliknij i zobacz:

StarCraft, Half-Life, Max Payne, Heroes 3, GTA2, Syberia, Medal of Honor: Allied Assault, Commandos, Diablo II, Twierdza, Worms: Armageddon, S.T.A.L.K.E.R, Postal 2, GTA: Vice City, Age of Empires 2, NFS: Most Wanted, Gothic, Kangurek Kao, Call of Duty, Warcraft III, Another World, Wiedźmin, Mafia, Książę i Tchórz, Sacred, THPS2, Harry Potter 1&2, Fable, Wolfenstein, Emergency, Tomb Raider, This War of Mine, Metro 2033, Broken Sword, The Sims, God of War, Robin Hood, Mortal Kombat, Painkiller, King's Bounty, Half-Life 2, GTA: San Andreas, Larry Laffer, Modern Warfare, Diablo, Gothic II, SimCity 3000, Rayman 2, Hitman 2, Mass Effect, Dungeon Siege, Doom 3, XIII, Carmageddon, Far Cry 3, Baldur's Gate, Call of Juarez, Bioshock, Planescape: Torment, Monkey Island, Medal of Honor: Wojna na Pacyfiku, Neverhood, Diablo III, GTA III, Max Payne 2, Risen, Pac-Man, Heroes 4